Τα δάση και οι δασικές εκτάσεις, σύμφωνα με όσα αναπτύχθηκαν στα προηγούμενα κεφάλαια, μπορεί κανείς να πει ότι κατατάσσονται χωρίς δυσκολία στους φυσικούς πόρους, τα δε προϊόντα και οι υπηρεσίες που παράγουν μπορούν αναμφίβολα να χαρακτηρισθούν ως ανανεώσιμοι φυσικοί πόροι (Goodland, et al 1991).  Το περιβάλλον το οποίο διαμορφώνεται στις γεωγραφικές περιοχές των δασών και των δασικών εκτάσεων, είτε αυτές έχουν εξελιχθεί ερήμην του ανθρώπου (παρθένα δάση, παρθένα φύση) είτε έχουν επηρεασθεί ή διαμορφωθεί από αυτόν, διατηρεί όλα εκείνα τα στοιχεία που κατά κανόνα το προσεγγίζουν περισσότερο προς το φυσικό περιβάλλον ή το κατατάσσουν σ’ αυτό.

Ο χειρισμός των δασών για την παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών που εξυπηρετούν τις ανάγκες του ανθρώπου, γίνεται από χρόνια σε όλες σχεδόν τις χώρες κάτω από ένα συγκεκριμένο και αυστηρά απαράβατο περιορισμό: την κλασσική «αρχή της αειφορίας των καρπώσεων:

«από το δάσος δεν επιτρέπεται κάρπωση ξύλου ή άλλων προϊόντων μεγαλύτερη από αυτή
που αντιστοιχεί στο παραγωγικό δυναμικό του συγκεκριμένου κάθε φορά σταθμού τόπου.»

Τα δάση είναι γενικά πηγές οικονομικού κέρδους. Πολλά δάση περιέχουν πολύτιμη ξυλεία η οποία πήρε εκατοντάδες χρόνια για να κατασκευαστεί. Η ξυλεία αυτή μπορεί να εξάγεται σε μια μικρή κλίμακα ή να συλλέγεται σε βιομηχανική κλίμακα στην Ελλάδα. Το δάσος παράγει σημαντικές ποσότητες βιομάζας και άλλα σημαντικά δασικά προϊόντα που συντελούν στην ανάπτυξη της Εθνικής Οικονομίας. Νέες θέσεις εργασίας δημιουργούνται, συγκρατείται ο ορεινός πληθυσμός και μειώνεται η αστυφιλία. Τα δάση επίσης προσφέρουν πολτό για χαρτί, φάρμακα και πολλά άλλα προϊόντα, ενώ ένα μεγάλο μέρος των δασικών εκτάσεων χρησιμοποιείται για εξορύξεις (Kitchen, et al 2006).

Υπολογίζεται στην Ελλάδας ότι ένα στρ. δάσους παράγει ετησίως 600-2500 Kg.  Σε δάσος φυλλοβόλων παράγονται 1600gr. και σε δάσος κωνοφόρων 800gr. βιομάζας το χρόνο για κάθε m2 και αντίστοιχη ενέργεια 6600 και 3400kcal.  Στη χώρα μας που είμαστε ελλειμματικοί στην παραγωγή δασικών αγαθών, παράγονταν πριν τις μεγάλες πυρκαγιές , ετησίως περί τα 3.000.000 m3 ξύλο, 2.500.000 m3 καυσόξυλα και 13.000 tn ρητίνης. Δυστυχώς οι ποσότητες αυτές θα μειωθούν δραματικά με αποτέλεσμα να προκύψουν σημαντικά κοινωνικά οικονομικά και δημογραφικά προβλήματα (Εσκίογλου, 2008).

Άλλα χρήσιμα προϊόντα που προέρχονται από τα δάση και τις δασικές εκτάσεις, αποτελούν αντικείμενο εμπορίου και συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη είναι:

  • Καρποί και κάρυα
  • Φύλλωμα → Έλαια, Εκχυλίσματα, Διακοσμητικά
  •  Κορμός → Δοκοί, Κολόνες, Πυλώνες, Ξυλεία, Ξυλεπένδυση, Πεπιεσμένο
    χαρτί, Πολτός χαρτιού, Kαύσιμη ύλη, Ξυλάνθρακας, Τανίνη, Βαφές,
    Αλκοόλη
  • Κόμμι → Μαστίχα, Αλοιφές, Αρώματα, Αρωματικά εκχυλίσματα, Ρητίνη,
  • Κόλλες, Φάρμακα
  • Χυμός → Σάκχαρα και σιρόπια
  • Φλοιός → Τανίνη, Φάρμακα, Έλαια, Βαφές
  • Πρέμνο → Τερεβινθίνη, Ξυλεπένδυση, Ξυλάνθρακα, Πίσσα ξύλου, Έλαιοπεύκου
  • Ρίζες → Πίπες καπνίσματος, Τσάι, Έλαια

Παρά τα πολλαπλά οφέλη των δασών, τα τελευταία χρόνια η οικονομική σημασία τους έχει μειωθεί κυρίως από τη φθηνή εισαγωγή ξυλείας και άλλων προϊόντων από χώρες του εξωτερικού. Η Ελλάδα δεν κατάφερε, όπως και σε άλλους παραγωγικούς τομείς της οικονομίας της, να αξιοποιήσει πλήρως και να βελτιώσει την παραγωγική της διαδικασία, ώστε να παράγει φθηνά ποιοτικά και ανταγωνιστικά δασικά προϊόντα, για διάφορους λόγους.

Sidebar